zakup nieruchomości

Formalna strona zakupu nieruchomości. Część 1: rozpoznanie sytuacji prawnej

Autor: DoPoznania.pl

Wybór własnych czterech kątów to jedna z najważniejszych decyzji w życiu. Aby mieć pewność dobrego wyboru trzeb przejść przez wiele etapów, a pierwszym z nich powinno być rozpoznanie sytuacji prawnej nieruchomości. Sprawdź co musisz zrobić, aby ograniczyć koszty i uniknąć problemów.

Zakup nieruchomości nie jest tylko kwestią złożenia kilku podpisów. Proces zakupu zaczyna się od poszukiwań i przez wiele etapów pośrednich prowadzi do przekazania kluczy. Jeśli chodzi jednak o stronę formalną całego przedsięwzięcia, to jej ciężar w dużej mierze spoczywa na nabywcy: to obowiązkiem kupującego jest sprawdzić stan prawny nieruchomości, to kupujący musi mieć pewność, że umowy pojawiające się po drodze są naprawdę uczciwe i nie naruszają jego interesu.

Oczywiście pierwszym i najważniejszym krokiem jest znalezienie interesującej inwestycji. Tu nieocenioną pomoc stanowią czasopisma branżowe z ogłoszeniami, informacje na stronach deweloperów czy pośredników oraz serwisy internetowe, takie jak dopoznania.pl, gdzie można zapoznać się z szeroką ofertą nowych mieszkań i domów.

Po dokonaniu wyboru interesujących ofert mieszkaniowych koniecznie trzeba ocenić ich sytuację formalno-prawną. Na tym etapie oczywiście wciąż można porównywać kilka ofert, które po przejrzeniu wielu zostały uznane za najkorzystniejsze, ale ponieważ pracy jest przy tym sporo, najlepiej kontrolować w ten sposób pojedyncze nieruchomości, które są najbardziej interesujące. Wybierające własne M warto rozważyć skorzystanie z programów wsparcia rządkowego. Najczęściej tworzone są one w celu obniżenia bariery finansowej dla planujących zakup własnego mieszkania. Obecnie obowiązuje program Mieszkanie dla Młody, który cieszy się rosnącą popularności. Szczegółowy opis tego programu oraz planowanych na 2015 rok zmian w jego funkcjonowaniu można znaleźć na stronie serwisu www.dopoznania.pl w zakładce MdM.

Wybrawszy najbardziej interesującą ofertę, należy zweryfikować w podstawowym zakresie stan prawny nieruchomości. Pomocne do tego będą dwa dokumenty: księga wieczysta i – w zależności od ich dostępności – plan zagospodarowania przestrzennego albo studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.

Księga wieczysta

Księga wieczysta jest podstawowym dokumentem opisującym stan nieruchomości. Znając numer księgi wieczystej można zweryfikować stan prawny zarówno pod kątem prawa własności, a więc dowiedzieć się, czy nieruchomość nie jest obciążona hipoteką i czy osoba, która sprzedaje parcelę jest faktycznie jej właścicielem, jak również można przekonać się o braku występowania wad. Najczęściej pojawiającymi się wadami prawnymi działek są służebność drogi koniecznej i prawo do przechodzenia lub przejeżdżania przez działkę w celu dotarcia do sąsiednich posesji. Teoretycznie oczywiście takie informacje nie wykluczają jeszcze zakupu działki, ale z pewnością negatywnie wpływają na jej atrakcyjność i dają asumpt do negocjacji ceny.

MPZP i SUiKZP

Zarówno miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego (MPZP), jak studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (SUiKZP) są udostępniane przez urzędy gmin, właściwe ze względu na położenie nieruchomości.

Każdy MPZP określa przeznaczenie każdej nieruchomości (np. usługi, zabudowa mieszkalna, teren rekreacyjny, teren przemysłowy itp.), możliwą formę zabudowy (np. wolnostojąca, szeregowa, bliźniacza), a także przeznaczenie sąsiadujących terenów. Z planu można również wyczytać obowiązujące ograniczenia w parametrach zabudowy działki (np. rodzaj zabudowy, jej wysokość, jaką część działki można zabudować itp.). W przypadku działek zakwalifikowanych jako budowlane inwestycja jest najprostsza od strony prawnej, natomiast na działkach rolnych czy leśnych może być nawet niemożliwa. Przy sprawdzaniu planu zagospodarowania przestrzennego należy upewnić się również co do przebiegu dróg w pobliżu działki – tutaj trzeba szukać kompromisu: droga jest pożądana, ale autostrada nieopodal domu na pewno nie jest miłą perspektywą. W planach zagospodarowania przestrzennego będą oznaczone także sąsiadujące nieruchomości o charakterze inwestycyjnym lub przemysłowym. W większości przypadków należy unikać ich sąsiedztwa, ponieważ nigdy nie ma gwarancji co do charakteru działalności, jaka zostanie rozwinięta obok domu.

Miejscowe plany zawierają kluczowe informacje, które powinny wpłynąć na ostateczną decyzję o zakupie wybranej nieruchomości. Popełniony na tym etapie błąd może kosztować utratę komfortu zamieszkania oraz spadek wartości nieruchomości, kiedy dotychczas niezagospodarowana okolica nagle zacznie zmieniać się w strefę usługowo-przemysłową.

Przy braku miejscowych planów, koniecznie trzeba sprawdzić zapisy Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego dla gminy. Choć nie mogą być podstawą do wydawania decyzji administracyjnych, w tym pozwoleń na budowę, to są podstawą do sporządzania miejscowych planów, a znajdujące się w nich wytyczne dają dość dokładny obraz przyszłego zagospodarowania analizowanego terenu i jego sąsiedztwa.

Po wykonaniu tych kilku stosunkowo prostych, ale wymagających niekiedy sporo czasu czynności możecie Państwo mieć pewność, że nieruchomość jest bezpiecznym zakupem pod względem prawnym i możecie przystąpić do dalszych procedur, które już realnie przybliżają Państwa do zakupu nieruchomości.

!!!

Decyzja o wyborze konkretnej nieruchomości nie może być podyktowana jedynie subiektywnymi upodobaniami, ale należy też zwrócić uwagę na podstawowe aspekty prawne:

A: stan prawny wynikający z Księgi Wieczystej

B: możliwość sfinansowania zakupu z wykorzystaniem dopłat z programu MdM

C: osadzenie nieruchomości w planie zagospodarowania przestrzennego

To trzy podstawowe zadania do wykonania: one pozwalają na znaczne ograniczenie kosztów zakupu i uniknięcie ewentualnych komplikacji wynikających z problemów natury prawnej

---

dopoznania.pl

Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.

zakup nieruchomości

Formalna strona zakupu nieruchomości. Część 2: rezerwacja i umowa przedwstępna.

Autor: DoPoznania.pl

Do czego zobowiązuje rezerwacja mieszkania? Czym jest umowa przedwstępna? Sprawdź sam!

Weryfikacja stanu prawnego nieruchomości pozwala założyć, że zakup będzie bezpieczny, natomiast samo sprawdzenie Ksiąg Wieczystych czy planów zagospodarowania przestrzennego jest dopiero czynnością przygotowawczą – na tym etapie jest to postępowanie niemal jednostronne, natomiast później należy ustalić z deweloperem wstępne warunki transakcji, do czego służy rezerwacja i umowa przedwstępna.

Co po analizie?

Po weryfikacji kilku najbardziej obiecujących ofert nowych mieszkań i domów można, bez żadnych konsekwencji finansowych, dokonać rezerwacji wstępnej. Nie jest to w zasadzie akt formalny, tylko sposób na to, aby poinformować dewelopera o swoim zainteresowaniu. Zawsze rezerwuje się konkretną nieruchomość, a więc w przypadku mieszkań będzie to konkretny lokal oznaczony własnym numerem i – przynajmniej wstępnie – opisany architektonicznie (niekiedy można wprowadzać zmiany również na późniejszym etapie prac, choć nie z rezerwacją wstępną). U niektórych deweloperów osoby rezerwujące mieszkanie są proszone także o podanie dodatkowych informacji, ale jeśli deweloper będzie ich potrzebował, skontaktuje się z osobą składająca rezerwację.

W celu dokonania rezerwacji podaje się wyłącznie swoje dane kontaktowe – rezerwacji takiej można dokonać z powodzeniem w sieci i nie trzeba w związku z nią ponosić żadnych kosztów. Również wycofanie lub zmiana rezerwacji nie podlegają opłatom, natomiast należy pamiętać, że jest to działanie nieformalne, dlatego deweloperowi będzie zależało na jak najszybszym ustaleniu zainteresowania, czyli potwierdzeniu rezerwacji (w formie wiążącej umowy) lub jej odwołaniu – po to właśnie potrzebne są dane kontaktowe. W dobrym tonie jest oczywiście odwołanie rezerwacji z własnej inicjatywy, jeśli inna nieruchomość okaże się jednak bardziej atrakcyjna.

Nie w każdym przypadku rezerwacja jest tak prosta – czasem umowa o rezerwację przybiera formę pisemną, niekiedy już zawierającą elementy umowy przedwstępnej.

Umowa przedwstępna

Po dokonaniu rezerwacji i upewnieniu się, że jest to faktycznie ta nieruchomość, która w pełni odpowiada potrzebom nabywcy, podpisuje się niekiedy umowę przedwstępną. Nie przenosi ona prawa własności do nieruchomości, a jedynie reguluje obowiązek zawarcia umowy przyrzeczonej. W przypadku nieruchomości będzie to po prostu umowa kupna. W umowach przedwstępnych zwykle precyzuje się termin, w jakim ma dojść do zawarcia umowy oraz określa konsekwencje – również finansowe – wycofania się przez strony z umowy przedwstępnej.

Umowa przedwstępna musi – niezależnie od swojej formy prawnej – zawierać opis kilku elementów:

• datę zawarcia;
• dokładne oznaczenia stron umowy;
• oznaczenie nieruchomości (adres, powierzchnia, numery w spisach i ewidencjach, w tym numer KW itd.);
• cenę transakcyjną;
• terminy zawarcia umowy kupna-sprzedaży i odbioru (najbardziej precyzyjne);
• szereg oświadczeń obu stron (o prowadzeniu działalności gospodarczej przez zbywcę, o nieistnieniu wad prawnych i podatkowych, o zgodzie na wpis do KW, oświadczenie o zapoznaniu się ze stanem nieruchomości);
• własnoręczne podpisy reprezentantów (trzeba o tym pamiętać w przypadku umów drukowanych – podpisy są niezbędne dla ważności umowy).

Pisemna rezerwacja z umową przedwstępną

Umowa o rezerwację może inkorporować pewne zapisy charakterystyczne dla umowy przedwstępnej. Wówczas należy pamiętać, iż dokument taki powinien mieć formę pisemną lub (zalecaną) aktu notarialnego. W tym drugim przypadku strony mają silniejsze argumenty w razie niespełnienia żądań i warunków umowy przez kontrahenta.

Dodatkowym atutem jest fakt, że umowę w formie aktu notarialnego przed podpisaniem zweryfikuje jeszcze osoba mająca odpowiednie doświadczenie, a niebędąca stroną porozumienia, co zwiększa pewność i bezpieczeństwo transakcji. Mimo, że akt notarialny będzie kosztownym dokumentem, warto weń zainwestować.

Prospekty informacyjne

Mówiąc o umowie przedwstępnej warto wspomnieć też o prospektach informacyjnych przygotowywanych przez deweloperów. Od strony prawnej nad tymi dokumentami nie należy się zbytnio rozwodzić, ponieważ, jak sama nazwa wskazuje, są one jedynie swoistą informacją dotyczącą na przykład sposobu wykończenia, metrażu lokali czy projektu otoczenia. Deweloper ma pewną swobodę zmian w prospektach informacyjnych, jednak zwykle przecież właśnie te dane, które się w nich znajdują, stanowią podstawę do podejmowania decyzji przez nabywcę.

Dziś prospekty są generowane automatycznie, online, dla konkretnego klienta. Jest to wygodny sposób, ponieważ deweloper może na bieżąco w prospekcie wprowadzać zmiany wynikające z życzeń klienta. Tak dzieje się w przypadku mieszkań sprzedawanych „na pniu”, kiedy nabywca może zażyczyć sobie wydzielenia fragmentu mieszkania w postaci komórki albo dołączenia części korytarza w obręb nieruchomości.

Prospekty informacyjne są od kilku lat dokumentami uregulowanymi prawnie i stwierdzenie na późniejszym etapie, np. przy odbiorze, niezgodności wykonania z prospektem informacyjnym może stanowić przyczynek do unieważnienia umowy lub skorzystania z rękojmi.

Rachunki powiernicze

Rachunki powiernicze to jedyna dopuszczalna prawnie opcja przekazania deweloperowi środków przez nabywcę mieszkania. Jest to forma zabezpieczenia interesów nabywcy, natomiast w praktyce różnie to wygląda w przypadku rachunków otwartych i zamkniętych.

Otwarte rachunki powiernicze dają deweloperowi możliwość wykorzystania środków praktycznie w dowolnym momencie, pod warunkiem oczywiście, że zostaną one wydane w związku z inwestycją, na którą środki te zostały przeznaczone. Rachunki powiernicze zamknięte natomiast zabezpieczają klienta o wiele lepiej, ponieważ środki zgromadzone na takim rachunku zostaną udostępnione deweloperowi dopiero w chwili przekazania do banku odpisu aktu notarialnego poświadczającego przeniesienie prawa własności.

Zarówno umowa przedwstępna, jak i rachunki powiernicze to elementy systemu prawnego, które mają przede wszystkim chronić interes konsumenta. Zabezpieczeniem dewelopera ma być przede wszystkim jego wiarygodność, natomiast oczywiście również i on w umowie przedwstępnej otrzymuje pewne gwarancje, w tym prawo do dochodzenia roszczeń w przypadku wycofania się kontrahenta z umowy.

Cała procedura w praktyce nie jest trudna: formę rachunku powierniczego wybiera wyłącznie deweloper, natomiast umowa przedwstępna jest tak naprawdę swego rodzaju standardem i różnice wynikają przede wszystkim z charakterystyki poszczególnych nieruchomości i potrzeb zgłoszonych przez obie strony w czasie formułowania zapisów porozumienia.

Podsumowanie

Rezerwacja i umowa przedwstępna mogą być podpisane nawet w tym samym dniu, na etapie umowy przedwstępnej decyzja o zakupie musi być już pewna. Taka umowa jest w zasadzie jedynie formalnością i nie jest wymagana w każdej sytuacji, ale musicie mieć Państwo świadomość, że po jej podpisaniu pozostanie już tylko jeden etap zakupu nieruchomości: finalizacja transakcji.

!!!

Rezerwacja nieruchomości nie musi być dokumentem wiążącym, ale może też zawierać elementy umowy przedwstępnej. Przez rezerwację należy rozumieć tylko informację o zainteresowaniu nieruchomością, która przekazywana jest deweloperowi, natomiast umowa przedwstępna precyzuje warunki zakupu i jest umową wiążącą o poważnych następstwach prawnych. Na etapie podpisywania umowy przedwstępnej koniecznie należy zapoznać się z prospektem informacyjnym i sposobem zabezpieczenia inwestycji.

---

dopoznania.pl

Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.